Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem – jakie są dopuszczalne przyczyny i procedura zgodna z Kartą Nauczyciela

Zagadnienie rozwiązywania stosunków pracy z nauczycielami rozpocznę od kilku istotnych uwag. W artykule omówię różne przypadki rozwiązywania stosunków pracy z nauczycielami szkół samorządowych. Rozwiązanie stosunku pracy to  jeden z dwóch trybów ustania stosunku pracy. Drugi tryb to wygaśnięcia stosunku pracy.

Spis treści:

• Tryby ustania stosunku pracy z nauczycielem
• Rozwiązanie stosunku pracy zawartego z nauczycielem z przyczyn niedotyczących pracownika
• Rozwiązywanie umów o pracę na czas określony
• Rozwiązywanie umów o pracę na czas nieokreślony
• Rozwiązywanie stosunków pracy zawartych na podstawie mianowania
• Wymagania formalne - Karta Nauczyciela
• Najczęstsze pytania i odpowiedzi – Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem

Tryby ustania stosunku pracy z nauczycielem

ZAPAMIETAJ! „Rozwiązanie” stosunku pracy i „wygaśnięcie” stosunku pracy to dwa różne i rozłączne tryby ustania stosunku pracy i nie można ich mylić.

Tryb rozwiązanie stosunku pracy mieści w sobie wiele różnych przypadków, kiedy oświadczenie składa pracodawca (np. wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę), kiedy oświadczenie składa pracownik (np. wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika), a także kiedy dochodzi do ustania stosunku pracy z mocy prawa (gdy umowa o pracę rozwiązuje się z upływem czasu, na jaki została zawarta). Co ciekawe, na gruncie Karty Nauczyciela, w niektórych przypadkach, złożenie przez dyrektora szkoły oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy jest obowiązkowe (np. art. 23 ust. 1 pkt 2, 3, 5, 6 Karty Nauczyciela).

Rozwiązanie stosunku pracy zawartego z nauczycielem z przyczyn niedotyczących pracownika

Zaczniemy od przypadków rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2 Karty Nauczyciela mówi o całkowitej likwidacji szkoły, częściowej likwidacji szkoły albo o zmianach organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmianę planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć. Przepis ten dotyczy wszystkich stosunków pracy zawartych w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. stosunku pracy na podstawie mianowania oraz umów o pracę na czas określony i nieokreślony. Rozwiązanie tych stosunków pracy następuje z końcem roku szkolnego po uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniu. Warunek rozwiązania stosunku pracy z końcem roku szkolnego nie dotyczy nauczycieli szkół nieferyjnych, nauczycieli placówek kształcenia ustawicznego oraz nauczycieli szkół, w których zakończenie cyklu kształcenia następuje w trakcie roku szkolnego.

Jeżeli wystąpią takie okoliczności, a nauczyciel jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, to podstawą prawną rozwiązania z nim umowy o pracę są:

• przepisy ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników - jeżeli pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników,
• odpowiednie przepisy kodeksu pracy lub Karty Nauczyciela regulujące porozumienie stron lub wypowiedzenie umowy o pracę - jeżeli pracodawca nie zatrudnia co najmniej 20 pracowników, a co szczegółowo opiszę w dalszej części artykułu przy poszczególnych rodzajach umów o pracę.

Co ważne, przyczyny i podstawy prawne rozwiązywania stosunku pracy z nauczycielami różnią się w zależności od tego, czy nauczyciel jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony, nieokreślony, czy na podstawie mianowania.

Chcesz dowiedzieć się więcej?

Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia: Prawo pracy i prowadzenie dokumentacji w oświacie z uwzględnieniem projektu zmian od września 2025r.

Rozwiązywanie umów o pracę na czas określony

Umowa o pracę zawarta z nauczycielem na czas określony rozwiązuje się niemal w całości na podstawie przepisów zawartych w kodeksie pracy. Na podstawie art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela są to następujące tryby:

• na mocy porozumienia stron - art. 30 § 1 pkt 1 p.
• przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia - art. 30 § 1 pkt 2 k.p., okresy wypowiedzenia określa art. 36. § 1. k.p.
• przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia:

- art. 30 § 1 pkt 3 k.p. w związku z art. 52 k.p. albo art. 53 k.p. - w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę

- art. 30 § 1 pkt 3 k.p. w związku z art. 55 k.p. - w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracownika

• z upływem czasu, na który była zawarta - podstawą prawną jest art. 30 § 1 pkt 4 k.p.

Umowa o pracę na czas określony ulenie rozwiązaniu także w przypadku określonym w Karcie Nauczyciela. Umowa o pracę zawarta na podstawie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym przed 1.09.2025 r. ulega rozwiązaniu z końcem pierwszego roku pracy (roku szkolnego) bez wypowiedzenia, jeśli nauczyciel w trakcie pierwszego roku pracy w szkole nie uzyskał przygotowania pedagogicznego.  Dyrektor szkoły może nie rozwiązać umowy o pracę z nauczycielem, jeżeli nauczyciel nie uzyskał przygotowania pedagogicznego z przyczyn od niego niezależnych i zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie drugiego roku pracy w szkole.

Chcesz dowiedzieć się więcej?

Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia: Zmiany Karty Nauczyciela w 2025 roku

Rozwiązywanie umów o pracę na czas nieokreślony

Umowa o pracę zawarta z nauczycielem na czas nieokreślony rozwiązuje się w przypadkach uregulowanych w art. 27 ust. 1, 3, 4 Karty Nauczyciela. Umowa na czas nieokreślony może zostać rozwiązana w następujących przypadkach:

• 27 ust. 1 Karty Nauczyciela - na podstawie wypowiedzenia złożonego przez pracodawcę albo przez pracownika; rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem roku szkolnego w szkołach feryjnych, rozwiązanie stosunku pracy z końcem roku szkolnego nie dotyczy szkół nieferyjnych
• 23 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 27. ust. 3 Karty Nauczyciela - w razie czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą - rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem tego miesiąca, w którym upływa okres czasowej niezdolności nauczyciela do pracy i jest obligatoryjne; rozwiązanie umowy o pracę następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 27. ust. 3 Karty Nauczyciela - w razie orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy - rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor szkoły otrzymał ostateczne orzeczenie lekarskie o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy i jest obligatoryjne; rozwiązanie umowy o pracę następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 27. ust. 3 Karty Nauczyciela - w razie uzyskania negatywnej oceny pracy - rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem tego miesiąca, w którym upływa trzymiesięczne wypowiedzenie, licząc od otrzymania przez nauczyciela negatywnej oceny pracy i jest obligatoryjne; rozwiązanie umowy o pracę następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 27. ust. 3 Karty Nauczyciela - w razie cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole na zasadach określonych w odrębnych przepisach - rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem tego miesiąca, w którym nastąpiło cofnięcie skierowania do nauczania religii i jest obligatoryjne; rozwiązanie umowy o pracę następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 4 pkt 1 w zw. z art. 27. ust. 3 Karty Nauczyciela - na mocy porozumienia stron
• 23 ust.  4 pkt 2 w zw. z art. 27. ust. 3 Karty Nauczyciela - w razie nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne – złożenie oświadczenia o rozwiązaniu umowy z tego powodu nie jest obowiązkowe; rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał informację po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 5 w zw. z art. 27. ust. 3 Karty Nauczyciela - w razie w razie dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie, na które  dyrektor skierował nauczyciela z własnej inicjatywy, poza terminami badań okresowych i kontrolnych – złożenie oświadczenia o rozwiązaniu umowy z tego powodu nie jest obowiązkowe; rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał informację po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 27 ust. 4 Karty Nauczyciela – jeżeli w ciągu 6 lat od rozpoczęcia odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel nie uzyska stopnia nauczyciela mianowanego; rozwiązanie umowy o pracę z tego powodu jest obowiązkowe i następuje z końcem roku szkolnego, w którym upłynął sześcioletni okres, po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia.

Na podstawie art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela zastosowanie mają także przypadki rozwiązania umowy o pracę uregulowane w kodeksie pracy:

• 30 § 1 pkt 3 w zw. z art. 55 k.p. – rozwiązanie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia przez pracownika,
• 30 § 1 pkt 4 k.p. – rozwiązanie umowy z upływem czasu, na który była zawarta.

Rozwiązywanie stosunków pracy zawartych na podstawie mianowania

Stosunek pracy na podstawie mianowania rozwiązuje się z nauczycielem w przypadkach  uregulowanych w Karcie Nauczyciela. Są to następujące podstawy prawne:

- art. 70 Karty Nauczyciela – reguluje przypadek braku ponownego podjęcia pracy w okresie urlopu bezpłatnego udzielonego nauczycielowi na podstawie art. 70 ust. 1 Karty Nauczyciela; dyrektor ma wówczas obowiązek rozwiązać stosunek pracy po uprzednim złożeniu oświadczenia,

- art. 23 Karty Nauczyciela – są to różne przypadki:

• 23 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela - na podstawie wypowiedzenia złożonego przez pracownika; rozwiązanie stosunku pracy następuje z końcem roku szkolnego w szkołach feryjnych, wymóg ten nie dotyczy szkół nieferyjnych (proszę zwrócić uwagę, że poza okolicznościami wskazanymi w art. 20 Karty Nauczyciela pracodawca nie może z innych powodów wypowiedzieć nauczycieli stosunku pracy)
• 23 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela - w razie czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą - rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem tego miesiąca, w którym upływa okres czasowej niezdolności nauczyciela do pracy i jest obligatoryjne; rozwiązanie stosunku pracy następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 1 pkt 3 Karty Nauczyciela - w razie orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy - rozwiązanie stosunku pracy następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor szkoły otrzymał ostateczne orzeczenie lekarskie o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy i jest obligatoryjne; rozwiązanie stosunku pracy następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 1 pkt 5 Karty Nauczyciela - w razie uzyskania negatywnej oceny pracy - rozwiązanie stosunku pracy następuje z końcem tego miesiąca, w którym upływa trzymiesięczne wypowiedzenie, licząc od otrzymania przez nauczyciela negatywnej oceny pracy i jest obligatoryjne; rozwiązanie stosunku pracy następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 1 pkt 6 Karty Nauczyciela - w razie cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole na zasadach określonych w odrębnych przepisach - rozwiązanie stosunku pracy następuje z końcem tego miesiąca, w którym nastąpiło cofnięcie skierowania do nauczania religii i jest obligatoryjne; rozwiązanie stosunku pracy następuje po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 4 pkt 1 Karty Nauczyciela - na mocy porozumienia stron
• 23 ust.  4 pkt 2 Karty Nauczyciela - w razie nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne – złożenie oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy z tego powodu nie jest obowiązkowe; rozwiązanie stosunku pracy następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał informację po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia
• 23 ust. 5 Karty Nauczyciela - w razie w razie dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie, na które  dyrektor skierował nauczyciela z własnej inicjatywy, poza terminami badań okresowych i kontrolnych – złożenie oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy z tego powodu nie jest obowiązkowe; rozwiązanie stosunku pracy następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał informację po uprzednim złożeniu przez dyrektora oświadczenia.

Na podstawie art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela stosunek pracy może zostać rozwiązany także na podstawie przepisów kodeksu pracy, tj. art. 30 § 1 pkt 3 w zw. z art. 55 k.p.  Przepis ten reguluje rozwiązanie stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia przez pracownika.

Wymagania formalne - Karta Nauczyciela

W zakresie wymagań formalnych złożonego oświadczenia o wypowiedzeniu lub bez wypowiedzenia - na podstawie art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela zastosowanie mają przepisy art. 30 § 3, 4 i 5 kodeksu pracy. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu lub o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy.

Chcesz dowiedzieć się więcej?

Kliknij grafikę poniżej i poznaj program szkolenia: Prawo pracy i prowadzenie dokumentacji w oświacie z uwzględnieniem projektu zmian od września 2025r.

Najczęstsze pytania i odpowiedzi – Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem

Czy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę zawartą z nauczycielem na czas określony?

Umowę o pracę na czas określony pracodawca może rozwiązać w przypadkach uregulowanych w art. 30 § 1 pkt 2 i pkt 3 k.p. w zw. z art. 52 k.p. albo 53 k.p. Do nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy zastosowanie ma także art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2 Karty Nauczyciela, a do nauczycieli zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy zastosowanie ma ustawa z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (jeżeli pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników). Ponadto umowa o pracę na czas określony ulega rozwiązaniu w sytuacji uregulowanej w art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela, w brzmieniu przed dniem 1.09.2025 r.

Ile wynosi okres wypowiedzenia nauczyciela zatrudnionego w ramach umowy o pracę na czas określony?

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,

- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,

- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Jeśli przyczyną wypowiedzenia jest art. 20 ust. 1 pkt 1 albo 2 Karty Nauczyciela (co dotyczy tylko nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy), to rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem roku szkolnego po uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniu. Warunek rozwiązania stosunku pracy z końcem roku szkolnego nie dotyczy nauczycieli szkół nieferyjnych, nauczycieli placówek kształcenia ustawicznego oraz nauczycieli szkół, w których zakończenie cyklu kształcenia następuje w trakcie roku szkolnego.

 

Czy dyrektor może odmówić rozwiązania umowy za porozumieniem stron?

Dyrektor nie musi przychylić się do wniosku pracownika w sprawie rozwiązania umowy o pracę w trybie porozumienia stron.

Czy nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania jest chroniony przed wypowiedzeniem?

• Wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy na podstawie mianowania możliwe jest tylko na podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela. Zagadnienie należy rozważyć w kontekście różnego rodzaju przepisów ochronnych.

41. Ochrona, o której mowa w art. 41. k.p. (przepis ten mówi, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia) nie dotyczy stosunku pracy na podstawie mianowania. W tym temacie wypowiedział się Sąd Najwyższy w chwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2013 r. w której uznał, że złożenie przez nauczyciela wniosku o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia lub korzystanie z takiego urlopu nie stanowi przeszkody do rozwiązania z nim stosunku pracy na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela.
42. Ochrona, o której mowa w art. 39. k.p. (przepis ten mówi, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku) nie dotyczy stosunku pracy na podstawie mianowania.

UWAGA! Od dnia 1.09.2025 r. zagadnienie ochrony przedemerytalnej zostało uregulowane w Karcie Nauczyciela.

Na podstawie art. 28a Karty Nauczyciela nie można wypowiedzieć stosunku pracy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Tego przepisu ochronnego nie stosuje się:

1) w przypadku uzyskania przez nauczyciela prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;

2) w przypadku likwidacji szkoły, w razie uzyskania negatywnej oceny;

3) w przypadku częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, jeżeli nie jest możliwe ograniczenie zatrudnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania w trybie określonym w art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela albo nauczyciel nie wyraził na nie zgody.

Dyrektor będzie miał zatem obowiązek zaproponować nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania ograniczenie zatrudnienia na podstawie  art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela – jeśli takie ograniczenie będzie możliwe. Ochrona przedemerytalna będzie uchylona dopiero w sytuacji, gdy nauczyciel nie wyraził zgody na ograniczenie zatrudnienia.

177. Zastosowanie mają przepisy o ochronie rodzicielstwa wynikające z kodeksu pracy, w szczególności art. 177. W okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części - do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, nie może także wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem. Rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy za wypowiedzeniem w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części - do dnia zakończenia tego urlopu może nastąpić tylko w razie likwidacji szkoły. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić termin rozwiązania stosunku pracy z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownika. W przypadku niemożności zapewnienia w tym okresie pracownikowi innego zatrudnienia przysługują mu świadczenia określone w odrębnych przepisach.
178. Zastosowanie ma art. 32. ust. 1 ustawy z dnia 23.05.1991 r. o związkach zawodowych. Pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Wyjątkiem od tej ochrony jest przypadek likwidacji szkoły.

O pewnego rodzaju ochronie pracownika zatrudnionego na podstawie mianowana możemy mówić także w kontekście rozwiązań, o których mowa w Karcie Nauczyciela:

• 20 Karty Nauczyciela stanowi, że w sytuacji częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, dyrektor na wniosek nauczyciela ma obowiązek przenieść go w stan nieczynny. W przypadku złożenia przez nauczyciela pisemnego wniosku o przeniesienie w stan nieczynny wypowiedzenie staje się bezskuteczne.
• Na podstawie art. 22. ust. 1. Karty Nauczyciela organ prowadzący szkołę może nałożyć na nauczyciela obowiązek tzw. uzupełniania etatu, tj. podjęcia pracy w wymiarze nie większym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, w innej szkole lub szkołach, na tym samym lub - za jego zgodą - na innym stanowisku.

Uwaga, planowana jest zmiana tego przepisu,  zapraszamy na szkolenie „Zmiany Karty Nauczyciela w 2025 r.”

Jakie są najczęściej podawane powody zwalniania nauczycieli?

Najczęstszą przyczyną rozwiązywania z nauczycielami stosunków pracy są zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmianę planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć. Spośród innych przyczyn można wymienić orzeczoną przez lekarza niezdolność do pracy, niestawienie się bez usprawiedliwienia na badania lekarskie, czy cofnięcie skierowania do nauczania religii w szkole.

Czy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania można zwolnić dyscyplinarnie na podstawie art. 52 k.p.?

Nie. Art. 52 k.p. nie ma zastosowania do stosunków pracy na podstawie mianowania ani do umów o pracę na czas nieokreślony. Za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 Karty Nauczyciela nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej. Karą dyscyplinarną jest m. in. zwolnienie z pracy, zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania, a nawet wydalenie z zawodu nauczyciela.

Wykaz skrótów użytych w artykule "Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem":

• Kodeks pracy, k.p. - ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277 z późniejszymi zmianami),
• Karta Nauczyciela - ustawa z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r., poz. 986 z późniejszymi zmianami).